BİTKİ DOKU KÜLTÜRÜ

  Bitki Doku kültürü

Doku kültürü; steril şartlarda, yapay besin ortamında, bitki hücre, doku ve organlarından, çeşitli yöntemler kullanarak yeni hücre, doku, organ veya bitki üretilmesidir.

Doku kültürü ile artan nüfusun gıda ihtiyacının karşılanması amaçlanmaktadır, doku kültürünün pek çok olumlu yönü vardır işte onlardan bazıları;

-İklim koşullarının etkileyemediği bitki kısa sürede çoğaltılır.
-Küçük alanda çok fazla bitki üretilir.
-Çevre koşullarının kontrol edilerek, tarla koşulu riski ortadan kaldırılır.
-İn vitro üretimde in vivo üretime göre daha az işgücü gerekir
• Tohumdan yetiştirilmesi çok zor olan türlerde, çelikle üretilmesi mümkün olmayan veya zor olan türlerde bu metot daha bereketli, daha verimli üretim sağlar.
• Tohumla veya çelikle üretimle kıyaslanmayacak derecede çok sayıda yeni bitkiler elde edilir. 
• Yeni bireylerin büyümeleri hızlı olur.
• Kısa sürede çok sayıda bitki yetiştirmede bu yöntemden daha iyisi yoktur.

 

DOKU KÜLTÜRÜ YÖNTEMLERİ 

1. BESİ ORTAMI HAZIRLANMASI

a). BESİN ELEMENTLERİ: büyüme ve gelişme için ihtiyaç duydukları organik bileşiklerini inorganik maddelerden sentezleyebilirler. Bunun için iki tür besin kullanılırlar: Makro ve mikro mineraller. Makrolar fazla miktarda gereksinim duyulur olmazsa olmazlardır.

b). şeker: Ortama ilave ettiğimiz şeker kaynağı sebebiyle bu bitkiler ne ototrof, ne de heterotrof özellik gösterir

c). HORMON: Doku kültürü ortamında bitki gelişimleri kök ve sürgün parçaları çoğaltılarak gerçekleşir. Kök gelişimi için gerekli hormonlar sürgünde; sürgün gelişimi için gerekli hormonlar ise kökte sentezlenir. ortama bazı hormonları çok az miktarlarda ekleriz ki bitkiler normal gelişebilsinler.

d). VİTAMİN, AMİNO ASİT: Bitkilerin erken gelişimlerinde B vitaminlerinin etkisi çok önemlidir. Bazı amino asitleri de erken gelişim döneminde takviye edilmesini isterler.

e). PH: 6,8 ph uygundur genelde

f). KATILAŞTIRICI: Bitkiler sıvı ortamda da gelişirler ama yarı katı ortam meristem kültürü için idealdir. Bunun için agar agar kullanılır..belli derecede ısıtıldklarında bir süre sonra katılaşırlar..

 g). OTOKLAV: Besi ortamı hazırlama işlemi

2. BİTKİ STERİLİZASYON

Bitkiler laboratuvar ortamına geldiklerinde üzerlerinde bulaşık halde bulunan farklı organizmalardan (hastalıklardan) arındırılır,Steril kabin altında hazırlanan besi ortamlarına yerleştirilir.

3. ALT KÜLTÜR

Kültürel işlemler, aseptik şartlarda eksplant olarak isimlendirilen bitki parçalarının tekrar besi ortamına dikilmesidir. Bakanlığın ilgili tebliğ ve yönetmeliklerinde altkültür sayısı sınırlanmış olup kültür işlemleri için el alışkanlığı çok önemlidir.

4. YETİŞTİRME ODASI ŞARTLARININ TAKİBİ

Doku kültürü ortamında doğal güneş ışığı veremeyiz aksi takdirde bitkilerimiz kapalı kaplar altında ışımadan (radyasyondan) dolayı çabucak ölür. Işık istekleri bakımından bitkiler . Bu bitkilerin ışık ve sıcaklık gereksinimleri farklıdır. Yetiştirme odasında ışık, sıcaklık ve nem dengesi çok önemlidir. Bu ortam koşullarının tabiki steril olması da son derece önemlidir.