ÇELİK KÖKLENDİRME İŞLEMİ

ÇELİK KÖKLENDİRME  :ALINMIŞ AĞAÇ DALLARINI KÖKLENDİRİLMESİ İŞLEMİ

Hormonlar veya bitki büyümesini düzenleyici maddelerle çeliklerin muamele edilmesinin amacı, kök oluşturacak çeliklerin miktarını arttırmak, köklenmeyi çabuklaştırmak ve çelik başına düşen kök sayısını artırmaktır. Çelikleri çok kolay köklenen bitki türlerinde hormon kullanmaya gerek yoktur.

Çeliklerde adventif köklerin meydana gelmelerini teşvik etmekte kullanılan ve en güvenilir olan kök uyarıcı hormonlar ( sentetik kimyasal maddeler ) İndolbütirik asit (IBA), naftalen asetik (NAA) ve indolasetik asit (IAA)’tir. İndolbütirik asit bunların içinde genel olarak en çok kullanılandır. Çünkü bu asit geniş konsantrasyonları içersinde zehirli olmamakta ve köklenmeyi teşvik etmede birçok bitki türlerinde etkili olmaktadır. Bu kimyasal maddelerin bazıları talk içinde karıştırılmış hazır preparatlar hâlinde piyasa da bulunmaktadır.

Ayrıca zayıf köklendirme maddesi salisilik asit vardır(söğüt suyu veya aspirinde var)….köklendirme gübresi olarak hümik asitte köklenmeye faydalıdır..
ayrıca kullanılan su klorlu çeşme suyu olmamalıdır...

kaynak suyu veya saf su kullanılabilir...yağmur suyuda önerilebilinir....

1.    ÇELİKLE ÜRETİM: KÖKLENMİŞ BİTKİ elde etmek için anaç bitkilerin gövde, dal, kök ve yapraklarından kesilerek hazırlanan parçalara çelik, bu parçalarla yapılan üretime de çelikle üretim denir. Çelik alınacak anaçlar her türlü hastalık, don, kuraklık ve zararlardan etkilenmemiş sağlıklı ve iyi gelişmiş bitkiler olmalıdır.

2.   Bazı durumlarda aşırı derecede gelişmiş kalın dallardan gövde çelikleri alınması istenmez. Özel anaç parselleri oluşturarak fidanlıklarda çelik alınır. Bu parsellerde kültürel işlemler düzenli olarak yapıldığında bol miktarda bir örnek çelik alınabilir.

3.   Anaç bitkinin yaşı: Çelikleri kolay köklenen bitkilerde anaç bitkinin yaşı önemli değildir. Ancak köklenmesi zor olan bitkilerde bitkinin yaşı çok önemlidir. Genellikle genç bitkilerden alınan çelikler yaşlı ve olgun bitkilerden alınan çeliklere oranla daha çabuk köklenirler. 

4.  Anaç bitkinin besin durumu: Anaç bitkiye verilen azot miktarı azaltılarak tam güneş ışığı altında yetişen bitkilerden çelik alınmalıdır.  Anaç bitkiden çelik içinde istenilen gelişme safhasında alınmaları hâlinde köklenirler.AZOT DALLANMAYI ARTIRAN BİR GÜBREDİR BİZ İSE KÖK ELDE ETMEK İSTİYORUZ.

5.  İlkbahar veya yazın alınan yaprağını döken bitki türlerinin yeşil çelikleri, kışın alınan odun çeliklerinden daha çabuk köklenmektedir.KIŞIN ALINAN ÇELİKLERDE BİTKİ GELİŞİMİ DURMUŞ OLUYOR.

6.  Köklenmesi zor olan bitkiler için yeşil çeliklerin alınması zorunludur.

CEVİZ ÇELİK KÖKLENDİRME 21.NİSAN 2021 TARAFIMDAN TARİHİNDE BAŞARILDI

7.  Kışın yaprağını döken türlerin odun çelikleri, yaprak dökümünün hemen öncesinde ilkbaharda tomurcukların kabarmasına kadar olan devrede almak mümkündür.

8.  Köklenmesi kolay olan türlerde ise dinlenme mevsiminde alınması önemli bir fark oluşturmaz.

9.  Hızlı gelişen tomurcuklar bazen kök oluşumunu uyarma eğilimindedir.

10. Ancak dinlenme hâlindeki tomurcuklar kök gelişmesini engelleyebilir.

11.  Kışın yaprağını döken türlerin yeşil çelikleri için en iyi sonuçlar çeliklerin mümkün olduğu kadar erken alınması ile gerçekleşir. Ancak bu dönemde yaprakların tam büyüklüklerini almış ve sürgünlerin bir derece olgunlaşmış olması gerekir.

12. Yeşil çelikler, önceden seraya alınarak sürdürülmüş saksı ağaçlarından alınırsa daha olumlu sonuçlar elde edilir

13. . 4 Geniş yapraklı her dem yeşil bitki çelikleri, sürgün faaliyetinin durmasından ve sürgünlerde odun dokusunun kısmen olgunlaştıktan sonra alınırsa köklenme hemen gerçekleşir. Çelik alma zamanı türlere göre değişmekle birlikte ilkbahardan sonbahar dönemine kadar alınabilir.

14. İğne yapraklı her dem yeşil bitki çeliklerinin köklenmesinde en iyi sonuçlar, çeliklerin sonbahar sonundan kış sonuna kadar geçen sürede alınmasıyla gerçekleşir.

15. Ana bitkilerin belirli zamanlarda kış dinlenme ihtiyacını gidermek amacıyla soğukta tutulması köklenmeyi teşvik eder. Bunun için de bu tip çelikler birkaç hafta soğuklamadan sonra alınırlarsa köklenme daha da artmaktadır.

16.  Çelik ve Tipleri Çelikler kullanılan bitki kısmına göre 3 kısımda incelenirler. Gövde Çelikleri Anaç bitkinin gövde kısmı kullanılarak alınan çelikler gövde çelikleri olarak adlandırılır. Gövde çelikleri üç grupta toplanır.

17. Odun Çelikleri: Bir yaşında tamamen olgunlaşmış ve odunlaşmış sürgünlerden alınan çelikler sert veya odun çeliği olarak adlandırılır. Odun çelikleri anaç bitkide büyüme durduğunda oluştuğunda alınır. Bu yöntem daha çok kışın yaprağını döken türlerle iğne yapraklılarda kullanılır. Ancak bu tip çeliklerin kullanımında köklenme türlere göre değişmekle birlikte çoğunlukla yavaş olur. Köklenme süresi bir aydan 2 yıla, hatta bazı durumlarda daha da uzayabilir. Söğüt, kavak  türlerinde iğne yapraklılardan YAYILICI ardıç ve yalancı servilerde köklenme çabuk olur. Odun çelikleri yaşlı dallardan ve ekim-mart aylarında, bitkilerin kış dinlenme dönemleri içerisinde hazırlanır. İğne yapraklı türlerde anaç bitkilerin ilk kış soğuğunu gördükten sonra tam dinlenme haline geçtikleri sonbahar sonu ve kış başları en iyi çelik alma zamanlarıdır. Bazı durumlarda bu süre ilkbahar başına kadar da uzatılabilir. 

18. Don tehlikesi olmayan yerlerde çelikler 25-40’lIk demetler hâlinde hazırlanarak açılan hendeklere, alt uçlar yatay olacak şekilde kum içerisine yatırılırlar. Bu şekilde kök oluşturacak kısım daha sıcağa ve havalanması iyi yere gelmiş olur. Böylece köklenme daha kumun içinde teşvik edilmiş olur çelikler daha çabuk ve kolay köklenirler. Bu çeliklerin tepe tomurcuğu taşıyan sürgünlerinden alınan çeliklere tepe çeliği adı verilir. Yumuşak çelikler daima yapraklı olarak türlere göre değişmekle birlikte 5–12 cm boyunda ve 2–3 boğumlu olarak hazırlanır. Kesim son boğumun hemen altından yapılır. Çeliğin dip kısmındaki yapraklar terlemeyi (su kaybı) azaltmak ve fazla yer kaplamasını önlemek için alınır veya kesilerek küçültülür.

19.  Çelik alımı ve kesimi sabah erken saatlerde yapılmalıdır. Nemlendirilmiş çuval veya yosun içine serin ve nemli bir yere alınmalıdır.

20.                Çeliklerin kısa bir süre de olsa güneş altında kalması, taze tutmak için su içinde tutma veya suya batırma zararlı olabilir. Kesilen çeliklerin hemen dikilmeleri gerekir. Dikim aralıkları türlere ve yaprak büyüklüklerine göre farklılık göstermekle birlikte yaprak kenarlarının birbirine değecek şekilde ayarlanması en iyi yoldur. Köklenme ortamı olarak dişli kum ile turba toprağı karışımı iyi bir ortam oluşturur

21. Yaprak Çelikleriyle Üretim Anaç bitkinin bir yaprağından yeni bir bitki üretilmesi yaprak çelikleriyle gerçekleşir. Bu yöntemde ya sadece yaprak ayası kullanılır ya da yaprak ayası, yaprak sapı ile birlikte kullanılır. Her iki hâlde de yaprağın tabanından adventif kökler ve üstten de bir adventif sürgün çıkarak yeni bitki meydana gelir. Yeni bitki meydana geldikten sonra bunu sağlayan yaprak ise hayatiyetini kaybederek yok olur.

22.                Yaprak çeliklerinin başarılı bir köklenme yapabilmesi için 15-22 C’lik sıcaklık ile nemli hava, bol ışık ve nemli iyi havalanan süzek bir köklenme ortamı aranır. Yaprak çeliği ile üretimin sera üretim çalışmalarında geniş kullanım alanları vardır. Soğuk seralarda da yaprak çelikleriyle üretim yapılabilir.

23.               Çeliğin yarısının köklendirme ortamında olması gerekir. Çürümeyi önlemek içinde yara yerlerine kömür tozu serpilmesi gerekir. Göz çeliklerinin alınması Köklenen göz çelikleri Göz çelikleri tepe çeliklerine göre daha uzun zamanda köklenirler ve yavaş gelişirler. İyi köklenmiş ve sürgün vermiş çelikler küçük saksılara dikilirler. Göz          

çelikleriyle üretilen bitkilere 

örnek olarak aglonema, 

dieffenbachia,verilebilir.

24.               Kök Çelikleri Köklerden alınan parçalarla yapılan kök çelikleriyle üretim, çok kullanılan bir yöntem değildir. Fakat bazı bitkilerde uygun üretim yöntemi olarak kullanılmaktadır. Eğer bitki doğal koşullar altında kolayca sürgün verebiliyorsa kök çelikleriyle rahatlıkla üretilebilir demektir. Kök çeliklerinin alınması ve hazırlanması Kök çelikleri sonbahar veya kış başlangıcı ile kış kök çelikleri olarak, ocak, şubat ve mart aylarında alınıp dikilirler. Kök çeliği alma işlemini mart ayını geçirmeden yapmak gerekir

25.               Çelikleri çok kolay köklenen bitki türlerinde hormon kullanmaya gerek yoktur. Çeliklerde adventif köklerin meydana gelmelerini teşvik etmekte kullanılan ve en güvenilir olan kök uyarıcı hormonlar ( sentetik kimyasal maddeler ) İndolbütirik asit (IBA), naftalen asetik (NAA) ve indolasetik asit (IAA)’tir. İndolbütirik asit bunların içinde genel olarak en çok kullanılandır. Çünkü bu asit geniş konsantrasyonları içersinde zehirli olmamakta ve köklenmeyi teşvik etmede birçok bitki türlerinde etkili olmaktadır. Bu kimyasal maddelerin bazıları talk içinde karıştırılmış hazır preparatlar hâlinde piyasa da bulunmaktadır. Hormon uygulanmış ve uygulanmamış çeliklerin karşılaştırılması Kullanılan hormonlara göre uygulama yöntemleri de değişiklik göstermektedir. Köklenmeyi uyarıcı maddelerin uygulama yöntemleri şöyledir: Ticari toz preparatlar: Odunsu güç köklenen türler daha yüksek konsantrasyonlu, buna karşılık yumuşak ve kolay köklenen türler için daha düşük konsantrasyonlu preparatlar kullanılmalıdır. Toz preparatların kullanılmasında çeliklerin stok toz içine daldırılmaktan başka, stok tozdan eldeki çeliklere yetecek miktarda almak ve kullandıktan sonra arta kalan tozu atmak daha iyi olur. Çünkü içine daldırılan toz yabancı madde ve nem yüzünden bozulmuş olabilir. Tozu ince bir tabaka hâlinde bir parça yağlı kâğıt veya ince alüminyum üzerine sermek daha yerinde olur. Muameleden hemen sonra çelikler köklenme ortamlarına dikilmelidir. Dikim sırasında tozların dökülmesini önlemek için çelikleri köklendirme ortamına dikmeden önce yerlerini hazırlamak için bir dikim kazığı kullanılır. 

26.               Zayıf çözelti daldırma yöntemi: Çelikler köklendirme ortamına dikilmeden hemen önce dip kısımlarının 2,5 cm’lik kısmı kullanılacak hormonun zayıf çözeltisi içine 24 saat süreyle daldırılır. Bu çözeltilerin hazırlanması zor değildir. Kullanılacak konsantrasyonlar kolayca köklenen türler için 20 ppm’den, daha zor köklenen türler için 200 ppm’e kadar olmak üzere değişir. Çelikler daldırma süresince oda sıcaklığında tutulmalı, güneşe maruz bırakılmamalıdır. Çelikler tarafından alınacak kimyasal maddelerin miktarı çevre koşullarına bağlıdır.

27.                Yoğun çözelti daldırma yöntemi: Kimyasal maddelerin yoğun çözeltileri alkolle hazırlanır. 500–1000 ppm ve çeliklerin dipleri 5 saniye kadar kısa bir süreyle bu çözelti içine daldırılır. Sonra çelikler hemen köklenme ortamına dikilir. Bu yöntemin diğer yöntemlere göre üstün tarafları vardır. Bu yöntem çelikleri daldırma için gerekli malzeme ihtiyacını ortadan kaldırır. Aynı zamanda iki yöntemde olduğu gibi kimyasal maddenin alınması üzerine çevre koşulları fazla etkilemediği için bir örnek sonuçlar elde etmek mümkündür.

Çok yüksek konsantrasyonlarda kullanılan büyüme düzenleyici maddeler, bazı türler için zararlı sonuçlar verebilir. Böyle konsantrasyonlar tomurcukların gelişmesini önleyebilir. Yaprakların sararıp dökülmesine, odunun kararmasına ve sonuçta çeliklerin ölmesine neden olur. Eğer çeliğin dip kısmında şişkinlik meydana gelmiş ve çelik tabanının hemen üstünde bol kök oluşmuş ise zehirli olmayan konsantrasyon kullanılm...
28:DAHA ZOR KÖKLENEN ÇELİKLERDE 2000-4000 PPM LİK
29:ODUNSU YAPIDAKİ ÇELİKLER İÇİNSE 8000 PPM LİK  İNDOL BÜTİRİK ASİT  KULLANILIR.

30:ÇELİK KÖKLENDİRMEDE ELDE EDİLEN ÇELİKLER BELLİ BİR SÜRE KATLAMAYADA TABİ TUTULABİLİNİR.KATLAMA
TOPRAK ALTINDA YADA SOĞUKTA GEREKLİYSE BEKLETME İŞLEMİDİR,BU İŞLEM KÖKLENMEYİ ENGELLEYİCİ MADDELERİ AZALTACAKTIR.