BİTKİ HASTALIKLARI(FİTOPATOLOJİ)
Bitki hastalığına bakteriler, mantarlar, nematik kurtlar ve
virüsler, daha büyük bitkilerde böcekler ve keneler veya çevreye bağlı yahut
çevreye bağlı olmayan uygunsuz durumlar sebeb olabilir. Her çeşit bitki, kültür
ve yabani bitki hastalıklarına tutulabilir.
Bölümün
başlıca görevleri bitki ve bitkisel ürünleri tehdit eden bakteriler,
fitoplazmalar, funguslar, virüsler ve viroidlerin sebep olduğu bitki
hastalıklarını teşhis etmek, yaygınlık ve zarar seviyelerini belirlemek,
biyolojileri, epidemiyolojileri ve mücadele metotlarını ortaya koymaktır.
Çevreden ileri gelen hastalık
nedenlerini canlı ve cansız nedenler olmak üzere iki ana grupta
inceleyebiliriz. cansız hastalık nedenleri: Sıcaklık: Bitkinin istediği optimal
çevre sıcaklığından daha yüksek sıcaklıklarda bitki solunumu, fotosentezden
daha fazla oldugundan bitkide besin maddesi kaybı artmakta ve bu kayıplar bir
süre sonra telafi edilemeyecek boyutlara ulaşarak bitkide hastalık belirtileri
görülmektedir. Ayrıca yüksek çevre sıcaklıklarında bitkide genel bir solgunluk
ve ileri dönemlerde yaprak dökümü şeklinde
Hastalık
belirtileri görülebilmektedir. Düşük çevre sıcaklıklarında ; bitkide genel bir
gelişme geriliir solgunluk, döllenmenin normal olmaması sonucu meyve dökümü
veya kör başak oluşumu şeklinde ortaya çıkan hastalık belirtileri
görülmektedir. Işık : Işık yoğunluğunun fazla olduğu durumlarda bitkide sarılık
ve kloroz belirtisi görülmektedir. Işık yoğunluğunun bitkinin isteğinden az
olması durumunda ise, bitkilerde genel bir gelişme gerilii, yapraklarda sarılık
ve sap boyumları arası mesafenin artarak bitki boyunun uzaması şeklinde ortaya
çıkan ''Etioleman '' olarak adlandırılan hastalık belirtilerine
rastlanmaktadır.
Şiddetli rüzgar bitkilerin dal, sürgün ve gövdesini
kırarak, meyvelerini zamansız dökerek, hububat gibi tek yıllık bitkileri
yatırarak doğrudan zarara sebep olmaktadır. Ayrıca rüzgarın etkisi ile
birbirine sürten bitki kısımları yaralanarak, di÷er hastalık etmenlerinin
buradan bitkiye girişi kolay olmaktadır. Toraktan Kaynaklanan Hastalık
Etmenleri 0 °C'nin altındaki sıcaklıklarda toprak donarak çatlar ve orada
bulunan bitki kökleri koparak zarara uğrayabilir. Toprakta yeterli su bulunmadı
durumda bitkiler transprasyonla kaybettikleri suyu topraktan sağlayamadıkları
için solgunluk belirtisi gösterirler.
Bu
durum uzun süre devam eder ise bitkilerde erken yaprak dökümü ve ölüme varan
hastalıklar meydana gelir. Toprakta fazla su bulunması halinde; yapraklarda
lekeler ve kloroz ve gövdede zamk akıntısı şeklinde ortaya çıkan hastalıklar
görülmektedir. Toprak analizleri yapılarak bilgilerin ihtiyaç bu maddelerin
topraktaki miktarı tespit edilmekte ve dengeli bir gübreleme yapılarak bitkinin
ihtiyacı karşılanmalıdır.Azot noksanlı olan bitkiler zayıf görünür. Gelişme
devresi sonunda yaprakların şekli küçük, açık sarımtırak yeşil ve kısa saplı
bir hal alır. Meyve sayısı azalmaktadır. magnezyum noksanlı: Yaprakta damarlar
arasında sararmalar, yaprak ucunda gevreklik ve yıkarı doğru kıvrılmalar
görülür. Meyveler seyrekleşir , ufalır ve meyve sayısında azalma oluyor.
• Surveyler
ile karantina organizmaları ve yeni ortaya çıkan patojen risklerini takip
etmek,
• Zararlı
organizmaları tanılamak ve karakterizasyonunu yapmak,
• Ksilem ve
floemle sınırlı bakteriler, fitoplazmalar ve virüsler gibi zararlı
organizmaların konukçuları ve vektörleri ile ilişkilerini de kapsayacak şekilde
epidemiyolojik çalışmalar yürütmek,
• Yeni
metotları adapte ederek kültüre alınamayan organizmaların teşhis kapasitesini
arttırmak,
• Patojenin
virülensliği ve konukçu hassasiyeti/dayanıklılığına ilişkin olarak
konukçu/patojen ilişkileri hakkında çalışmalar yürütmek,
• Tahmin ve
uyarı metotlarını çalışmak ve mücadele çalışmalarına entegre etmek,
• Bitki
patojeni mikroorganizmaları muhafaza etmek ve katalogunu hazırlamak
• Karantina
organizmalarının izlenmesi ve haritalanmasına yönelik planlanan Bakanlığımız
projelerini laboratuvar analizleri ile desteklemek,
• Bitki ve
bitkisel ürünlerde ithalat, ihracat, bitki pasaportu ve sertifikasyon amaçlı
analizleri yapmak,
• Bitki koruma ürünlerini ruhsatlandırma komisyonuna katılmak ve
bitki hastalıklarına ilişkin bitki koruma ürünlerinin etkinlik denemelerinin
dosyalarını değerlendirmektir.
